Het vasten als lichamelijke zuivering en spirituele verheffing wint aan populariteit 6 redenen waarom regelmatig vasten goed voor je is

  • Longread | 2.198 woorden | geschatte leestijd:
    10 – 13 minuten
  • Dit artikel wordt je aangeboden door de Stichting Halalpolitie, ter bevordering van de Halal Lifestyle

Je leest er steeds meer over in de media en op het internet. Of een van je vrienden of kennissen heeft het weleens gedaan. Ook vanuit de wetenschap wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar de heilzame werking ervan, en natuurgenezers zweren erbij. Vasten – het van tijd tot tijd niet of weinig eten en drinken – wint aan populariteit.

Motivatie

De beweegredenen om te vasten kunnen natuurlijk divers zijn. De meeste ervaringsdeskundigen vertellen ons dat zij zich als herboren voelen, kilo’s zijn afgevallen of – eindelijk – hun eetzucht onder controle hebben gekregen. In de grote godsdiensten zoals de islam is het een manier om tot spirituele verheffing te komen. De innerlijke focus wordt verlegd van de wereldse verleidingen naar de essentie van het bestaan. In de vorm van een hongerstaking is het een manier om iets bij anderen af te dwingen of een (politiek of maatschappelijk) statement te maken.

Vasten kan ook medisch gezien noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld een dag voordat een operatie plaats vindt. Dit verkleint de risico’s op medische complicaties. Het vasten gebeurt dan op basis van een medisch voorschrift. In de natuurgeneeskunde wordt het vasten echter voornamelijk gebruikt als reinigings- en ontgiftingskuur. Eén dag niet eten zou al zorgen voor een grote inwendige reiniging.

Als je niet eet worden alle giftige stoffen versneld afgevoerd, wordt je bloeddruk lager, je metabolisme versneld en het functioneren van organen als de lever en de nieren verbeterd. Vasten wordt ook wel de wonderkuur genoemd omdat de lijst van de fysieke toestanden die erdoor worden verbeterd lang en gevarieerd is. Het vaakst worden allergieën, artritis, meerdere soorten spijsverteringsstoornissen, huidaandoeningen, hart- en vaatziekten en astma genoemd. Omdat vasten het zelf-herstellend vermogen van het lichaam stimuleert kan elke kwaal erdoor aangepakt worden. Een bekende Griekse arts zei het al:

Everyone has a doctor within him; we just have to help him do his work. The natural healing force within each one of us is the greatest force in getting well. …to eat when you are sick, is to feed your sickness.

Hippocrates, grondlegger van de Westerse geneeskunde

Een voorstelling uit het Oude Griekenland: een zieke wordt behandeld.

Maar is dit ook zo? Is het werkelijk goed voor lijf en leden om jezelf van tijd tot tijd van basisbehoeften zoals het eten en drinken te onthouden? Hoe gaat dit proces dan precies in zijn werk?
 De hoogste tijd om op onderzoek uit te gaan.

Vasten en religie

Zowel het jodendom, het christendom, de islam, het hindoeïsme als het boeddhisme kennen vastenrituelen. Al verschilt de praktische en de spirituele invulling per religie, er zijn ook veel overeenkomsten. In de meeste godsdiensten wordt er een aantal dagen of weken gevast tussen zonsopgang en zonsondergang. De vastenperiode staat in alle religiën symbool voor het zich onthouden van de zinnelijke lusten. Geen geslachtsgemeenschap of seksuele handelingen en niet eten en drinken stimuleert de discipline, het uithoudingsvermogen en vooral de zelfbeheersing. De laatstgenoemde in de breedste zin van het woord: de verkrijgen van controle over de (vleselijke) verlangens en de geest. De achterliggende gedachte is dat wanneer je jezelf van fysieke lusten onthoudt, je ruimte creëert voor spirituele bezinning. Het vasten stimuleert tot nadenken over belangrijke(re) onderwerpen dan het ego en de vervulling van de eigen behoeftes. In de grote religiën bestaat de sterke overtuiging dat als je vast, je je inlevingsvermogen versterkt en je spirituele bewustzijnsniveau verhoogt.

Vasten en gezondheid

Steeds meer mensen kiezen ervoor om te vasten vanwege gezondheidsredenen. Vooral in de natuurgeneeskunde is het een veelgebruikte methode om de lichaamsfuncties te verbeteren. Vasten wordt gezien als een manier om het lichaam te zuiveren van gifstoffen, van dood of ziek weefsel, en een manier om het maagdarmstelsel enige tijd rust te geven of tot rust te brengen. Op gezette tijden niet of minder eten verlaagt het risico op diverse ziekten en verlengt de levensduur.

Ook in de reguliere geneeskunde wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar de heilzame werking van vasten. Vasten zou niet alleen goed zijn voor (het op peil houden van) je gewicht maar het verlaagt ook het risico op hartklachten, kanker en suikerziekte. Er bestaat nog geen harde wetenschappelijke bewijzen dat vasten invloed heeft op het verwijderen van gifstoffen en dood of ziek weefsel. Het meeste onderzoek vindt nog steeds plaats met muizen in plaats van mensen. Desalniettemin zweren veel mensen en doctoren bij de heilzame werking ervan en komen er steeds meer onderzoeksresultaten die aantonen dat vasten voor verschillende gezondheidsdoelen wel dégelijk effect heeft.

Zo kan, volgens onderzoek aan de Universiteit van Zuid-Californië, door te vasten het immuunsysteem geregenereerd worden. Het gevolg is dat het systeem compleet nieuwe witte bloedlichaampjes produceert. Het zorgt dus voor een enorme ‘boost’ van je immuunsysteem. En volgens het Southwestern medisch centrum in Dallas kan vasten bijvoorbeeld een effectief onderdeel zijn bij de behandeling van patiënten met acute lymfatische leukemie.

Methoden van vasten

De natuurgeneeskunde kent verschillende vormen van vasten, waaronder het theevasten. Gedurende één week mag je niets anders drinken dan kruidenthee. Er wordt dus niets anders gegeten en gedronken dan liters aan verschillende soorten kruidenthee. Op deze wijze worden de uitscheidingsfuncties van het lichaam gestimuleerd en komt er een ontgiftingsproces op gang.

Bij sapvasten – de meest gebruikte kuur door natuurgenezers – drink je een liter groentesap per dag. Daarnaast mag je ook vruchtensap en water drinken.

Tijdens een fruitvastenkuur eet je drie keer per dag een portie van 200-300 gram aan fruit. Tussendoor mag je kruidenthee of water drinken. Als je langzaam eet en goed kauwt dan treedt toch enig gevoel van verzadiging op. Hierdoor is deze vorm van vasten gemakkelijker vol te houden.

Het rijstvasten komt oorspronkelijk uit China en Japan. Gedurende de hele dag mag je – zoveel als je wilt – gekookte zilvervliesrijst eten. De bedoeling is dat je op iedere rijstkorrel langdurig kauwt, totdat deze vloeibaar wordt. Daarnaast mag je water en kruidenthee nuttigen (bij voorkeur Bancha, een Japanse thee getrokken van drie jaar oude theeblaadjes).

Kruidentheesoorten kunnen een krachtige reinigende en medicinale werking hebben.

Bij alle methoden geldt dat je de dag voor je aan de vastenkuur begint vooral licht en zuiver moet eten en drinken. Bijvoorbeeld natuurlijke en onbewerkte producten zoals fruit, groenten, noten en granen. Drink daarbij veel water en ga cafeïne- of alcoholhoudende dranken volledig uit de weg.

De effecten van vasten

In het dagelijkse leven realiseer je je vaak niet hoeveel gifstoffen je binnen krijgt. Je lichaam is niet in staat om al deze giftige stoffen te verwerken en af te voeren. Logisch, want bij een ongezonde levensstijl krijgt het door de onophoudelijke aanvoer van voedsel nauwelijks de kans om te herstellen. Daarom wordt een deel van deze gifstoffen opgeslagen in je systeem, bijvoorbeeld in je vetlagen. Niet of zo weinig mogelijk eten geeft je organen de mogelijkheid om al hun energie te richten op het kwijtraken van die opgespaarde onreinheden. Energie die ze normaal gesproken nodig hebben voor het verwerken van nieuwe voedsel (met weer nieuwe gifstoffen).

Aangezien je lichaam gedurende het vasten geen of nauwelijks energie uit voeding krijgt, haalt het lichaam de energie uit de glucose die in de lever en spieren is opgeslagen. Dit proces start al wanneer je 8 tot 12 uur niets hebt gegeten. Pas wanneer deze glucose is opgebruikt schakelt het lichaam over op het verbranden van vet (om deze als energiebron te gebruiken) wat resulteert in een fijne bijkomstigheid: gewichtsverlies.

Tegelijkertijd komt er een ontgiftingsproces op gang. Giftige stoffen die in het lichaam zijn opgeslagen worden vrijgemaakt en via je urinewegen en spijsverteringsstelsel afgevoerd. Bovendien wordt er na een aantal dagen vasten meer endorfine – het bekende gelukshormoon – in het lichaam losgelaten, wat weer een positief effect heeft op de mentale gesteldheid van de vastende.

Waarom vasten goed voor je is

Denk je nu: Een week vasten? Ik hou het nog geen dag vol! No worry’s. De meeste ervaringsdeskundigen geven aan dat het vasten echt een stuk makkelijker wordt na de eerste twee dagen. Maar ook een vaste dag per week heeft al een heilzaam effect. Ben je nog niet overtuigd? Hierbij 6 redenen waarom regelmatig vasten goed voor je is.

Moslims in de Verenigde Arabische Emiraten komen bijeen om gezamenlijk het vasten te verbreken (de iftar-maaltijd is georganiseerd door een lokale moskee).

1. Vasten is goed voor ‘Body, Mind and Soul’. Regelmatig vasten zorgt ervoor dat je beter tegen stress kan, vet verbrandt en zelfs je leven verlengt. Door je fysieke behoeften niet meer op de eerste plaats te zetten zuiver je je lichaam en geest. Dit kan spiritueel verheffend werken waardoor je tot nieuwe en diepe(re) inzichten komt. Je stijgt als het ware boven het wereldse uit en ziet haar nietigheid in. Je versterkt je religiositeit en maakt door deze omvattende vorm van meditatie (opnieuw) contact met de essentie van het bestaan.

Nu je lichaam zich niet continue bezig hoeft te houden met het verwerken van voedsel zal je een ander soort energie ervaren. De leegte in de maag zal leiden tot een leegte in het hoofd, waardoor je scherper wordt en een diepere focus kunt bereiken. Tegelijkertijd werkt jouw lichaam aan zijn herstel door de vrijgekomen energie te gebruiken voor de verwijdering van gifstoffen. Het schijnt bovendien dat vasten de productie van de stress-regulerende hormonen noradrenaline en adrenaline verhoogt. Daarnaast bouw je – wanneer je op een bewuste en gezonde manier gaat vasten en het een vast onderdeel uitmaakt van je leefstijl – een sterke weerstand op tegen andere ongezonde gewoontes en verslavingen zoals het gebruik van nicotine, suiker, alcohol etc.

2. Vasten bevordert het ontgiften.
 Veel van de bewerkte voedingsmiddelen die we dagelijks binnenkrijgen, zitten vol met kunstmatige zoetmakers en schadelijke additieven. Veel van deze additieven worden opgeslagen in het vetweefsel. Bij het vasten verbrand je vet waardoor de hoeveelheid giftige stoffen in je lichaam ook lager wordt. Tijdens het vasten spoelt je lichaam door je urineproductie en stoelgang al die viezigheid weg. Chemische stoffen zoals schimmels, pesticiden en farmaceutische troep verdwijnen zo het riool in. Je huid straalt meer, je verliest gewicht, je denkt helderder en je leeft langer.

3. Vasten leert je een gezond voedingspatroon te volgen.
 Je gaat voedsel pas echt waarderen als je er even vanaf blijft. Je maag en geest zijn van jongs af aan gewend aan drie maaltijden per dag: ongeacht of je de calorieën verbrandt (werkelijk nodig hebt), ongeacht of je ‘echt’ honger hebt. Soms eet je zelfs uit verveling. Vasten zorgt ervoor dat je minder hunkert naar eten en dat je minder trek hebt in bewerkt voedsel. Je krijgt juist meer behoefte aan natuurlijk voedsel, zoals fruit en water. Je gaat dus bewust(er) en gezond(er) eten. Vasten laat je weer op een natuurlijke manier in contact komen met je lichaam. Je leert de werkelijke behoeften van je lichaam kennen.

4. Vasten brengt je spijsverteringsstelsel tot rust.
 Tijdens het vasten komen de organen die de verwerking van voedsel op zich nemen tot rust. De normale lichamelijke functies gaan gewoon door maar het tempo is veel lager. De afbraak van voedsel is in een rustiger vaarwater terecht gekomen. Hierdoor blijft je stofwisseling regelmatig en in balans. Het gevolg is dat er meer energie overblijft voor opbouw en herstel van lichaamsfuncties.

5. Vasten werkt preventief en helpt zelfs tegen infectie- en spierziektes.
 Er zijn studies die uitgevoerd zijn bij muizen die aantonen dat je door vasten infectieziekten en allergieën kunt genezen. Voorbeelden van zulke ziekten zijn reumatische artritis en huidziekten zoals psoriasis. Sommige deskundigen melden dat vasten ook darmziekten voorkomt en geneest. Daarnaast is er nu bewijs dat van tijd tot tijd niet of minder eten kan helpen tegen spierziektes zoals Multiple Sclerose en tegen epilepsie. Korte periodes van vasten in combinatie met chemotherapie blijken zelfs effectief te zijn tegen sommige vormen van kanker.

6. Vasten versnelt vetafbraak en is goed voor hart en vaten. Tijdens het vasten verlies je gewicht. Het eerste antwoord van het lichaam op vasten is namelijk de afbraak van glucose. Als de voorraad glucose is uitgeput, zoekt het lichaam naar een alternatief om energie te verkrijgen. Dat alternatief is vet. Vasten kan er dus voor zorgen dat er minder vetten in je lichaam worden opgeslagen. Het helpt de kans op vernauwing van je slagaders te verkleinen. Het voordeel daarvan is weer dat je bloeddruk daalt.

Vasten, goed voor iedereen?

Ondanks deze lange lijst met voordelen, kleven er ook nadelen aan vasten. Ten eerste moet je natuurlijk niet te lang en niet te vaak niets eten en drinken. Een vaste dag per week kan al voldoende zijn om je fitter te voelen. In de islam bestaat bijvoorbeeld de traditie om twee dagen per week te vasten, op de maandag en de donderdag.

Te lang niet eten en drinken kan ervoor zorgen dat je uitdroogt, wat weer kan leiden tot hoofdpijn en migraine. Je moet er dus voor zorgen dat je genoeg vocht binnenkrijgt in de periodes wanneer je wél eet en drinkt. Vasten kan bovendien zuurbranden en maagzweren verergeren. Zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven, ondervoede mensen en mensen met hartritmestoornissen, nier- en leverproblemen worden daarom vaak geadviseerd om niet te vasten. Je ziet dat in de islam rekening is gehouden met al deze groepen en zelfs meer. Zieken, reizigers, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding te geven, menstruerende vrouwen en bejaarden hoeven gedurende de vastenmaand ramadan niet te vasten wanneer zij hiertoe niet in staat zijn.

Meer lezen? Like de Facebook-pagina van HALAL.BLOG en blijf up-to-date!

Attention: please select an email list or enter a custom form code to show an email form here!